De waarde van een typemachine hangt af van veel
factoren. Allereerst is er een grote verscheidenheid aan merken en modellen. Van
veel merken zijn er, zelfs al vóór de Tweede Wereldoorlog, letterlijk miljoenen
verkocht. Veruit de meeste typemachines in Nederland zijn dan ook niet
verzamelwaardig. Dat wil zeggen: er zal normaliter niemand bereid zijn er meer
dan 50 euro voor te geven; meestal (fors) minder en vaak helemaal niets. Hieronder
geef ik een (niet volledige) lijst van typemachines die respectievelijk niets, een paar
tientjes, of 100 euro of meer waard zijn.
 |
| Een Underwood 5 uit 1904. De typearmen slaan van voren tegen het papier. Van dit model zijn er miljoenen gemaakt. Huidige waarde: ongeveer 20 euro. |
Typemachines die bijna niets of niets waard
zijn
Dit geldt voor bijna alle na-oorlogse
typemachines en voor vrijwel alle vooroorlogse
modellen van Underwood, Remington, Woodstock, Royal, Olympia, LC Smith, Continental,
Mercedes, Olivetti, Torpedo, Alpina, Triumph, Hermes, Rheinmetall, Adler, Optima,
Halda, Erika, en Corona. Al deze typemachines lijken mechanisch erg op de
Underwood 5. Dat wil zeggen, de typearmen
slaan van voren tegen het papier (zie foto).
 |
| Een kleine inklapbare Corona 3 uit 1919. Ook bij deze machine slaan de typearmen van voren tegen het papier. Van dit model zijn er 700.000 gemaakt. Huidige waarde: ongeveer 30 euro. |
Typemachines die een paar tientjes waard zijn
De meeste verzamelaars willen merken en
modellen met een apart mechanisme, zoals typemachines met typearmpjes die niet
van voren, maar van boven, achter of onder tegen de rol slaan, of die met een
typewiel of ander element de letters op het papier zet. Deze machines zijn
meestal al wat meer waard. Een Hammond, The Noiseless, Mignon, Blickensderfer,
Empire, Oliver, Imperial A t/m D, Rofa, Remington (onderaanslag), Smith Premier
(onderaanslag) of Yost (onderaanslag) brengt op Marktplaats al gauw meer dan 50
euro op, mits de typemachine in goede staat is. Maar ook dan zijn het model,
het serienummer en andere details (bijvoorbeeld de kleur of het
toetsenbordtype) belangrijk bij het preciezer kunnen bepalen van de waarde.
 |
| Een Hammond Multiplex uit 1914. Bij deze machine slaat een hamertje van achter het papier tegen de zogenaamde typeshuttle (midden). Toch zijn er hier meer dan 100.000 van verkocht. Waarde: ongeveer honderd euro. |
Typemachines die minimaal 100 euro waard zijn
En dan zijn er de nóg zeldzamere machines die
(in goede staat) 100 euro of zelfs (veel) meer dan dat kunnen opbrengen - de
échte collector’s items:
Dat geldt voor de meeste voorloorlogse
indextypemachines (dat zijn typemachines zonder toetsenbord) en, om slechts
enkele gewilde modellen te noemen: de Brooks, Caligraph, Chicago, Commercial
Visible, Crandall, Daugherty, Densmore, Emerson, Fitch, Ford, Franklin,
Granville automatic, Hamilton automatic, Kanzler, Lambert, Moya, Munson, National (onderaanslag), North’s,
Pittsburg 10, Postal, Polygraph, Salter, Sholes & Glidden en Williams. Er zijn vele tientallen bijzondere machines,
maar allemaal hebben ze gemeen dat het mechaniek niet lijkt op dat van een
gewone typemachine, zoals de eerder genoemde Underwood 5.
 |
| Een Williams 2 Academy uit 1905. De typearmen slaan van achter én van voren met een sprinkhaanachtige beweging op het papier. Hier zijn er slechts enkele duizenden van gemaakt. Huidige waarde: minimaal een paar honderd euro. |
Ook bij al deze collector’s items geldt dat
model, staat, serienummer en andere details veel verschil kunnen maken bij het
bepalen van de verkoopprijs. Mocht je thuis één van bovengenoemde zeldzame
typemachine hebben staan, of een andere machine met een bijzonder mechanisme,
mail dan voor een vrijblijvende taxatie één of enkele foto’s van de typemachine
naar schrijfmachine@yahoo.nl .
